สำหรับ ชาววังแล้ว เชี่ยนหมากถือเป็นอุปกรณ์จำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องมีไว้ประจำตัว และจะต้องมีการประกวดประชันความงามและความมีค่าของภาชนะ นับเป็นเครื่องยศแสดงฐานะและตำแหน่งของข้าราชการในสำนักฝ่ายใน การได้รับพระราชทานหีบหมากและพานหมากถือเป็นความหวังสูงสุดของสตรีในพระราช สำนักฝ่ายในเพราะถือเป็นหน้าเป็นตาเป็นเกียรติยศแก่วงศ์ตระกูลด้วย ด้วยเหตุนี้สตรีทุกคนที่เข้าวายตัวต่างก็พยายามอย่างยิ่ง ในอันที่จะประพฤติปฏิบัติแต่สิ่งที่ดีงามให้เป็นที่พอพระทัย ความหวังที่จะได้รับพระราชทานหีบหมากเจ้าจอม หรือที่เรียกกันว่า “หีบหลวง” ดังมีลำดับของหีบหมากที่มีพระราชทานในสมัยรัชกาลที่ 4 ดังนี้
ชั้นพิเศษ สำหรับพระราชทานพระมเหสีเทวี มีทั้งหีบและพานหมากเสวยพร้อมเครื่องในทำด้วยทองคำลงยาราชาวดี
ชั้นที่ 1 สำหรับพระราชทานพระสนมเอก ทีทั้งหีบพานและพานหมากพร้อมเครื่องในทำด้วยทองคำ
ชั้นที่ 2 สำหรับพระราชทานพระสนม มีแต่หีบหมากทองคำลงยาราชาวดี
ชั้นที่ 3 สำหรับพระราชทานเจ้าจอมอยู่งาน มีแต่หีบหมากทองคำ
ชั้นที่ 4 สำหรับพระราชทานนางอยู่งาน เป็นหีบหมากเงินกาไหล่ทอง
นอกจากนี้ยังมีของพระราชทานอีกสำรับ ถือเป็นเครื่องเตือนใจในการที่สตรีในราชสำนักได้ทำการสนองพระเดชพระคุณ อีกชิ้นหนึ่ง เรียกอย่างสั้นว่า หีบ 30 ปีและหีบ 20 ปี
หีบ 30 ปี
หีบพระศรีทองคำลงยา (ลายประจำยามก้านแย่ง) ประดับเพชร พร้อมลูกหีบ 3 องค์ ที่ฝามีพระบรมฉายาทิสลักษณ์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประดับเพชรโดยรอบ พร้อมช่อดอกไม้ทองคำประดับเพชร รองรับแผ่นทองคำลงยาสีชมพู ซึ่งมีพระปรมาภิไธย “จุฬาลงกรณ์”
หีบนี้เรียกหีบ 30 ปีเนื่องจากเป็นหีบเครื่องยศที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานแก่ฝ่ายในที่รับราชการสนองพระเดชพระคุณมาครบ 30 ปี ตั้งแต่ร.ศ. 90-119 (พ.ศ. 2414 – 2444)
หีบ 30 ปี
หีบพระศรีทองคำลงยา (ลายเทพพนม) ที่ฝามีพระปรมาภิไธย “จุฬาลงกรณ์” ภายใต้พระจุลมงกุฎและพระบรม ฉายาทิสลักษณ์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประดับเพชรโดยรอบ กลางหีบเป็นแบบจำลองเครื่องราชอิสริยาภรณ์ อันประกอบด้วยตราและสายสะพาย เป็นทองคำลงยา ได้แก่ ลายสีเหลือง ขอบสีเขียว แดงและน้ำเงิน นั้นได้แก่เครื่องราชอิสริยาภรณ์ (อันเป็นโบราณมงคล) นพรัตนราชวราภรณ์ สายสีเหลืองได้แก่ เครื่องราชอิสริยาภรณ์ (อันมีเกียรติรุ่งเรืองยิ่ง), มหาจักรีบรมราชวงศ์ สายสีชมพู ได้แก่ เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า
หีบนี้เรียกหีบ 30 ปีเนื่องจากเป็นหีบเครื่องยศที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานแก่ฝ่ายในที่รับราชการสนองพระเดชพระคุณมาครบ 30 ปี ตั้งแต่ร.ศ. 95-125 (พ.ศ. 2419 – 2449)
ชั้นพิเศษ สำหรับพระราชทานพระมเหสีเทวี มีทั้งหีบและพานหมากเสวยพร้อมเครื่องในทำด้วยทองคำลงยาราชาวดี
ชั้นที่ 1 สำหรับพระราชทานพระสนมเอก ทีทั้งหีบพานและพานหมากพร้อมเครื่องในทำด้วยทองคำ
ชั้นที่ 2 สำหรับพระราชทานพระสนม มีแต่หีบหมากทองคำลงยาราชาวดี
ชั้นที่ 3 สำหรับพระราชทานเจ้าจอมอยู่งาน มีแต่หีบหมากทองคำ
ชั้นที่ 4 สำหรับพระราชทานนางอยู่งาน เป็นหีบหมากเงินกาไหล่ทอง
นอกจากนี้ยังมีของพระราชทานอีกสำรับ ถือเป็นเครื่องเตือนใจในการที่สตรีในราชสำนักได้ทำการสนองพระเดชพระคุณ อีกชิ้นหนึ่ง เรียกอย่างสั้นว่า หีบ 30 ปีและหีบ 20 ปี
หีบ 30 ปี
หีบพระศรีทองคำลงยา (ลายประจำยามก้านแย่ง) ประดับเพชร พร้อมลูกหีบ 3 องค์ ที่ฝามีพระบรมฉายาทิสลักษณ์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประดับเพชรโดยรอบ พร้อมช่อดอกไม้ทองคำประดับเพชร รองรับแผ่นทองคำลงยาสีชมพู ซึ่งมีพระปรมาภิไธย “จุฬาลงกรณ์”
หีบนี้เรียกหีบ 30 ปีเนื่องจากเป็นหีบเครื่องยศที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานแก่ฝ่ายในที่รับราชการสนองพระเดชพระคุณมาครบ 30 ปี ตั้งแต่ร.ศ. 90-119 (พ.ศ. 2414 – 2444)
หีบ 30 ปี
หีบพระศรีทองคำลงยา (ลายเทพพนม) ที่ฝามีพระปรมาภิไธย “จุฬาลงกรณ์” ภายใต้พระจุลมงกุฎและพระบรม ฉายาทิสลักษณ์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประดับเพชรโดยรอบ กลางหีบเป็นแบบจำลองเครื่องราชอิสริยาภรณ์ อันประกอบด้วยตราและสายสะพาย เป็นทองคำลงยา ได้แก่ ลายสีเหลือง ขอบสีเขียว แดงและน้ำเงิน นั้นได้แก่เครื่องราชอิสริยาภรณ์ (อันเป็นโบราณมงคล) นพรัตนราชวราภรณ์ สายสีเหลืองได้แก่ เครื่องราชอิสริยาภรณ์ (อันมีเกียรติรุ่งเรืองยิ่ง), มหาจักรีบรมราชวงศ์ สายสีชมพู ได้แก่ เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า
หีบนี้เรียกหีบ 30 ปีเนื่องจากเป็นหีบเครื่องยศที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานแก่ฝ่ายในที่รับราชการสนองพระเดชพระคุณมาครบ 30 ปี ตั้งแต่ร.ศ. 95-125 (พ.ศ. 2419 – 2449)
หีบ 20 ปี
หีบทองคำลงยา ลายก้านแย่ง ที่มุมมีพระบรม ฉายาทิสลักษณ์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประดับเพชรโดยรอบ ประดิษฐานอยู่ภายใต้จุลมงกุฎ อีกมุมหนึ่งมีอักษรพระปรมาภิไธยย่อ จ.ป.ร. ตรงกลางมีช่อดอกไม้ทองประดับเพชรและใบไม้ทองคำลงยาสีเขียว รองรับแผ่นทองคำลงยาสีชมพูและสีน้ำเงิน ซึ่งมีข้อความว่า “พระราชทาน” ประดับเพชรประดับอยู่
หีบนี้เรียกหีบ 20 ปีเนื่องจากเป็นหีบเครื่องยศที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานแก่ฝ่ายในรับราชการสนองพระเดชพระคุณครบ 20 ปีใน ร.ศ. 115 (พ.ศ. 2439)
.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น